نويسندگان: دکتر محمد بیدهندی، دكتر رضاعلي نوروزي
یکی از مسایل و مباحث مهم در حوزه علوم انسانی هویت و هویتیابی است. از این رو، هدف این مقاله بررسی فرایند و مراحل هویتیابی از دیدگاه ملاصدرا است. ملاصدرا با بهره‌گیری از اصل حرکت جوهری و اصل اتحاد عاقل و معقول، مساله ارتباط نفس و بدن را که سال‌ها مورد بحث اندیش‌مندان بسیاری بوده وارد حیطه جدیدی کرده و در این زمینه به نتایج مهمی دست یافته و بسیاری از کاستی‌های دیدگاه‌های پیشین را جبران کرده است. او نفس را جسمانیه الحدوث و روحانیه البقا و تعلق نفس به بدن را به حسب استکمال فضائل وجودی دانسته است؛ اوکمال نفس هر انسان را در وصول به تجرد عقلی او می‌داند که پس از گذشتن از مراحل سه گانه نفس (نباتی، حیوانی، انسانی) حاصل می‌گردد. تصویری که ملاصدرا از هویت انسان و فرایند شکل‌گیری آن ارایه می‌نماید، بر بعد باطنی و آخرتی انسان بسیار تاکید دارد. وی اساسا معتقد است ارائه هر گونه شناخت از هویت انسانی بدون توجه به ان بعد از انسان که مربوط به آخرت است ناقص و ناتمام خواهد بود. هدف از انجام این پژوهش بررسی رویکرد ملاصدرا در خصوص تکوین نفس و در نتیجه فرایند و مراحل هویت یابی می‌باشد که با استفاده از روش تحليلی- توصيفي و با بهره‌گيري از منابع کتابخانه‌اي صورت گرفته است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه بر اساس ديدگاه ملاصدرا در خصوص تکوین نفس، مراحل هویتیابی انسان سه مرحلهای است كه براي افراد مختلف با توجه به وضعيت نفس آنان و در سنين و مراحل مختلف متفاوت خواهد بود.
این مقاله در فصلنامه خردنامه صدرا شماره 63 به چاپ رسیده است